Batılı Ülkeler İsrail’e Saldırı İddiaları Nedeniyle UNRWA’ya Sağlanan Fonları Askıya Aldı
Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırılarında İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na (UNRWA) bağlı bazı personelin yer aldığı iddiasının ardından Batılı ülkeler, örgüte sağlanan fonları askıya aldı.
UNRWA’nın nasıl çalıştığını, nasıl finanse edildiğini inceledik.
UNRWA nedir?
UNRWA, BM’nin Yakın Doğu’daki Filistinli mültecilere yönelik yardım kuruluşudur.
Örgüt, Gazze, Doğu Kudüs, Batı Şeria, Lübnan, Suriye ve Ürdün’de yaklaşık 5,9 milyon Filistinli mülteciye yönelik okullar, sosyal hizmetler ve sağlık merkezleri işletiyor ve bölgeye gıda yardımı sağlıyor.
Ne zaman kuruldu?
UNRWA, İsrail’in 1948’deki kuruluşundan bir yıl sonra, Filistinli mültecilere yardım etmek amacıyla 1949’da kuruldu.
Filistinlilerin ‘Nakba’ ya da ‘felaket’ olarak adlandırdıkları 1948 savaşı sırasında yaklaşık 750 bin Filistinli topraklarından kaçtı ya da göç etmek zorunda kaldı.
UNRWA, “dört kuşak Filistinli mültecinin refahına ve insani gelişimine” katkıda bulunduklarını söylüyor.
Nasıl finanse ediliyor?
UNRWA’nın bütçesinin neredeyse tamamı BM üyesi devletlerin gönüllü bağışlarından oluşuyor.
2022 yılında en büyük bağışçı ise 343,9 milyon dolarlık finansman sağlayan ABD oldu.
Almanya 202,1 milyon dolarlık yardımla ikinci en büyük bağışçı oldu.
Bu iki ülke, UNRWA’nın 1,17 milyar dolarlık fonunun neredeyse yarısını oluşturuyor.
Ülkeler finansmanlarını neden askıya aldı?
Aralarında ABD ve Almanya’nın da bulunduğu 10’dan fazla ülke, İsrail istihbaratının, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırıda en az 12 UNRWA üyesinin yer aldığı yönündeki iddialarının ardından fonlarını askıya aldı.
Saldırılarda 1.200’den fazla İsrailli öldürülürken, 240’tan fazla kişi de rehin alınarak Gazze Şeridi’ne götürüldü.
BM ne dedi?
Cumartesi günü BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, UNRWA’nın dokuz personelinin açığa alındığını, birinin öldüğünü ve suçlanan son iki kişinin kimliğini belirlemeye çalıştıklarını söyledi.
Ayrıca olayla ilgili bağımsız bir soruşturma da yürütülüyor.
Örgüte yardımlarını durduran ülkeler arasında Avusturya, Avustralya, Kanada, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda ve Birleşik Krallık yer alıyor.
İrlanda, Norveç ve İspanya organizasyonu finanse etmeye devam edeceklerini açıkladı.
UNRWA’nın Gazze’de ne işi var?
UNRWA’nın toplam 13 bin çalışanı bulunuyor ve Gazze’deki en büyük BM kuruluşudur.
UNRWA, Gazze’de öğretmen eğitim merkezleri ve yaklaşık 300 ilkokul da dahil olmak üzere sağlık ve eğitim tesisleri işletiyor ve genç Filistinliler için ders kitapları üretiyor.
7 Ekim’den beri ne yapıyor?
Gazze’nin 2,3 milyonluk nüfusunun çoğu güneye kaçtı ve en az bir milyon Filistinli UNRWA tesislerinde barındırılıyor.
Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail’in 7 Ekim saldırısına misilleme olarak başlattığı hava saldırıları ve kara operasyonlarının başlangıcından bu yana çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 26 binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü duyurdu.
7 Ekim’den önce günde 500 tır Gazze’ye yardım taşıyordu ama şimdi bu sayı 200’e düştü.
Gazze Şeridi’ne girebilecek yardım TIR’larına tırmanan çaresiz insanların görüntüleri sıklıkla paylaşılıyor. BM, 2 milyon kişinin gıda yardımına ihtiyacı olduğunu söylüyor.
UNRWA ayrıca Gazze’deki en az 142 personelinin öldürüldüğünü duyurdu.
UNRWA Başkanı Philippe Lazzarini fon kesintilerine ilişkin sert bir açıklama yaptı.
Lazzarini, “Gazze’deki Filistinlilerin bu ek toplu cezaya ihtiyacı yoktu. Bu hepimizi lekeliyor.” dedi.
İsrail ne dedi?
BBC, İsrail istihbaratının hazırladığı belgeyi henüz görmedi.
İsrail medyasında yer alan haberlere göre 7 Ekim saldırılarında UNRWA araç ve tesisleri kullanılmış olabilir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun danışmanlarından Mark Regev, Cuma günü BBC’ye yaptığı açıklamada, 7 Ekim Hamas saldırılarına “UNRWA’dan maaş alan kişilerin” karıştığını söyledi.
Regev ayrıca, serbest bırakıldıktan sonra “UNRWA için çalışan birinin evinde tutulduğunu” söyleyen İsrailli bir rehineden de bahsetti.
